والا پرس: اجازه بفرمائید که گفتگویمان را اینگونه آغاز کنیم، حزبی که جمهوری کردستان را بنیاد نهاد، حزبی که بزرگمردانی چون قاضی، قاسملو و شرفکندی را داشته و هزاران پیشمرگ را در مکتبش پرورش داده و صاحب هزاران شهید میباشد، حزبی که در گذشته در کردستان ایران قدرت سیاسی را در اختیار داشته است، اکنون در اردوگاهی محدود شده است، این حزب به اردوگاهنشین معروف گشته و مورد انتقاد قرار میگیرد که توانایی آغاز مجدد مبارزه‌ی مسلحانه را ندارد و مبارزه‌ی مدنی را نیز نمیتواند به پیش ببرد، شما چگونه به این پرسشها پاسخ میدهید؟
هجری: واقعیت این است که با توجه به تغییراتی که در دنیا و منطقه و ایران روی میدهند، این تغییرات بر روی تمام حکومت‌ها، احزاب، مجامع و محافل و شخصیت‌ها تأثیرگذار خواهند بود، به همین دلیل، گذشتهای که شما درباره‌ی حزب دمکرات بیان کردید، کاملا صحیح است، گذشتهای سرشار از مبارزه، تلاش، فداکاری و افتخار دارد، اما اکنون اوضاع دنیا و منطقه تغییر نموده است، نه تنها برای ما به عنوان حزب دمکرات کردستان ایران که یکی از احزاب اپوزیسیون ایران هستیم، بلکه در دنیا و منطقهی خاورمیانه نیز فعالیت و شیوهی کار و مبارزه‌ی احزاب تغییر یافته است. امروزه فعالیت احزاب مانند 30 تا 40 سال قبل نمیباشد. جامعه، نظرات و دیدگاهها تغییر یافتهاند و به تبع آن، نیازهای جدیدی ایجاد میشوند. در اینجا این سؤال مطرح می‌شود که آیا آنگونه که در گذشته، نیروها و جریانهای سیاسی به ویژه نیروها و جریانهای سیاسی کرد به شیوهای فعالانه مبارزه‌ی مسلحانه را در دستور کار داشتند، اکنون نیز مردم در جامعه مطالبات و خواست‌های خود را به همان گونه پیگیری می‌کنند؟ آیا آن روش می‌تواند آنقدر مؤثر باشد که حکومت را بر سر میز مذاکره و گفتگو بکشاند و مطالبات ملت را محقق سازد؟
ما در گذشته، به ویژه پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی ایران که اکنون چند سالی از آن گذشته است، تمام شیوههای مبارزه از جمله مبارزه‌ی مسلحانه، مبارزه‌ی مدنی، مبارزه‌ی سیاسی، رسانهای و ارتباط جمعی و تشکیلاتی و ... را آزمایش نموده‌ایم، اما به دلیل عدم توازن قوا، به تدریج عقب نشینی نموده و در مرزها مستقر شدیم و همانگونه که گفته شد، اکنون بخش تشکیلات آشکار حزبمان در اردوگاههای حزب در کردستان عراق مستقر میباشد و بر خلاف آنچه که گفته می‌شود، این اردوگاهنشینی ناشی از فقدان توانایی و قدرت سیاسی نیست، ما در این اردوگاهها کار حزبی انجام میدهیم، ما در این مدت کارهای بسیار مفید و مؤثری در ارتباط با مسأله‌ی رسانههای ارتباط جمعی و افکار عمومی، ارتباط با نیروها و سازمانهای سیاسی کرد در بخش‌های چهارگانهی کردستان و در خارج از کشور انجام داده‌ایم. همچنین به شیوهی پنهانی کار و فعالیت تشکیلاتی چشمگیری در داخل کشور داشته و داریم. آنچه که اکنون بخش عظیمی از مردم مشاهده مینمایند، متوقف شدن مبارزه‌ی مسلحانه از سوی حزب ماست، به غیر از این موضوع و این قسمت از مبارزه، تمام بخش‌های دیگر کار و فعالیت حزب دمکرات پویا و فعال میباشد، ما بر اساس تحقیق و بررسیهایی که حزبمان انجام داده است، در این برهه از زمان آغاز مجدد مبارزه‌ی مسلحانه در کردستان ایران را سودمند نمیدانیم، بر این باوریم که در این مقطع زمانی باید از شیوههای دیگر مبارزه استفاده کنیم همانگونه که تاکنون استفاده نموده و فعالیت داشتهایم و در زمان مناسب نیز مبارزه‌ی مسلحانه را مجددا آغاز مینمائیم. از نطر ما به عنوان حزب دمکرات کردستان ایران، مبارزه‌ی مسلحانه مبارزهای نیست که به عنوان تنها شیوهی مبارزه به ما تحمیل شود و اینگونه نیست که الزاما اگر مبارزه‌ی مسلحانه نباشد، مبارزه را متوقف نمائیم و هیچگونه فعالیت دیگری نداشته باشیم، بلکه معتقدیم که در کشور در هر برههای از زمان شیوهای از مبارزه و فعالیت مناسب میباشد. بر اساس بررسیهای سیاسی که داریم، در ارتباط با این مسأله در جهان، منطقه و ایران واقعیت این است که مبارزه‌ی مسلحانه مانند گذشته مبارزهای نیست که از سوی مردم و جریانهای گوناگون مورد استقبال قرار گیرد، به همین دلیل، ما فعلا این شیوهی مبارزه را متوقف ساختهایم، اما بخش‌های دیگرمان بسیار فعال میباشند.
والا پرس: مبارزه‌ی مسلحانه را متوقف نمودهاید، آیا به ناچار آن را متوقف نمودهاید، یعنی به عنوان مثال، وضعیت کنونی اقلیم کردستان، نتیجهی مبارزه و جنگ مسلحانه بوده است، در کردستان ترکیه که فرایند صلح در جریان است، در نتیجهی توازن قوا و مبارزه‌ی مسلحانه بوده است، در کردستان سوریه وضعیت پیش آمده در نتیجهی مبارزه‌ی مسلحانه است، اینکه در منطقهی خاورمیانه تغییر و تحولاتی روی داده، صحیح است. آیا مبارزه‌ی مسلحانه دیگر یکی از اولویتهای کاری شما نیست؟ همانگونه که گفتید، شما در داخل ایران نمیتوانید آزادانه فعالیت سازمانی و تشکیلاتی خود را انجام دهید، در زمینهی تشکیلاتی و پنهانی نیز در مدت ١٥ تا ٢٠ سال گذشته نتوانستهاید به شیوهای چشمگیر مؤثر باشید، آیا بر این باور نیستید که مبارزه‌ی مسلحانه برای شما مهم و ضروری است و می‌تواند نقش و اثرگذاری خود را داشته باشد؟
هجری: مبارزه‌ی مسلحانه تأثیرات خاص خود را دارد، اما کافی نیست، من معتقد نیستم تغییر و تحولاتی که در منطقه، چه در کردستان عراق و چه در ترکیه و سوریه روی دادهاند، در نتیجهی مبارزه‌ی مسلحانهی نیروهای کرد بوده باشد! با نهایت احترامی که برای تمام مبارزاتی که ملت کرد در تاریخ انجام داده است، قائل هستم به ویژه در کردستان عراق که مبارزهای دراز مدت و توأم با قربانیان فراوان داشته است، باید بگویم آنچه در کردستان عراق پیش آمد، بخش اعظم آن ناشی از تغییرات انجام گرفته در منطقه بود. حملهی نظامی به عراق، حکومت صدام حسین را فروپاشید، میدانیم که نیروهای کرد عراق علیرغم تمام فداکاریهایی که انجام دادند، در دوران صدام حسین نتوانستند مطالبات و خواستههای ملت کرد را در این بخش از کردستان محقق سازند، تغییراتی هم که اکنون در کردستان سوریه روی داده و مشاهده می‌کنیم که بخش‌هایی از آن آزاد شده و نیروهای دولتی سوریه در آنجا حضور ندارند، به دلیل فعالیت و مبارزه‌ی مسلحانهی قوای کرد نبوده است، بلکه اوضاع منطقه باعث ایجاد این تغییر و تحولات شده و بشار اسد درگیر یک جنگ خونین شده و رژیم وی تضعیف شده است، به همین دلیل، این وضعیت در کردستان سوریه ایجاد شده است.
در ترکیه نیز ملت کرد فداکاریهای چشمگیری داشته است، بخش عظیمی از تغییر و تحولاتی که اینک در ترکیه وجود دارند، از طریق مبارزه‌ی مدنی تحقق یافتهاند که خواستهها و مطالبات ملت کرد در آن مطرح شده است. اینک فرایندی میان حکومت ترکیه و p.k.k آغاز شده است. بخش اساسی و زیربنایی آن به دیدگاهها، نظرات و تفکرات حزبی که در ترکیه بر مسند قدرت قرار دارد، بر میگردد، زیرا پیش از روی کار آمدن این حزب در ترکیه، مبارزه‌ی ملت کرد چه به شیوهی مسلحانه و چه به شیوهی مدنی همواره وجود داشته است، اما همانگونه که عرض کردم، تحولات دنیا و منطقه به گونهای رقم میخورند که این مسائل برجسته شده‌اند. اما به طور کلی در ایران حکومتی بر سر کار نیست که این مسائل را درک کند و مد نظر قرار دهد و تحت تأثیر تحولاتی که در دنیا در حال وقوع میباشند، قرار گیرد، به همین دلیل، این حکومت، اکنون نیز حکومتی بسته است و فرصت هیچگونه حرکت مدنی را نه تنها به ملت کرد، بلکه به هیچ کس نمیدهد. در کردستان ترکیه، امکان مبارزه‌ی مدنی و فضای باز مورد نیاز برای مبارزه‌ی مدنی وجود دارد که باید از آن بهترین بهره را برد. اوضاع کردستان عراق کاملاً دگرگون شده و حکومت بومی و محلی بر سرکار است. در سوریه نیز وضعیت به گونهای است که همهی ما از آن آگاهیم. همانگونه که اشاره کردم، حکومت بشار اسد در بخش اعظم منطقه وجود ندارد. با اشاره به این مطالب در صدد بیان این نکته میباشم که در تمام تاریخ ملت کرد که مبارزه‌ی مسلحانهی خشونتآمیز وجود داشته و ملت کرد فداکاریهای بسیاری را رقم زده است، در حقیقت کسی نتوانسته است که با مبارزه‌ی مسلحانهی خود حکومت را ناچار به قبول مطالبات و خواستههای ملت کرد نماید.
والا پرس: آیا دیگر به مبارزه‌ی مسلحانه اعتقاد ندارید؟
هجری: به مبارزه‌ی مسلحانه اعتقاد داریم، اما نه اینکه همه چیز را در مبارزه‌ی مسلحانه خلاصه نماییم و اگر مبارزه‌ی مسلحانه وجود نداشت، احساس کنیم که به پایان راه رسیده‌ایم، بلکه مبارزه‌ی مسلحانه مثل سایر شیوههای مبارزه باید در زمان و شرایط مناسب خود مورد استفاده قرار گیرد.
والا پرس: آیا اکنون برای شما مناسب نیست؟
هجری: نه، اکنون برای ما مناسب نیست.
والا پرس: چرا؟
هجری: زیرا اگر مبارزه‌ی مسلحانه را آغاز نماییم، نیازمند پشت جبههای مطمئن هستیم که ما از آن برخوردار نیستیم. در کشوری بزرگ و کثیرالمله مانند ایران که ملت کرد سومین ملت است، از لحاظ اقتصادی یکی از محرومترین ملیتهای ایران میباشد و امکانات بسیار محدودی را برای گذران زندگی در اختیار دارد، در چنین کشور بزرگی ملت کرد به تنهایی نمیتواند مبارزه‌ی مسلحانه را آغاز نماید و در این راه قربانی بدهد، در حالی که ملیتهای دیگر ایرانی علیرغم داشتن نارضایتی بسیار از حکومت، تاکنون برای این منظور آمادگی خود را اعلام ننمودهاند، ملت کرد به تنهایی نمیتواند وارد عرصهی مبارزه‌ی مسلحانه شود، بنابراین باید فرصت و شرایط مناسب آن فراهم گردد.
والا پرس: این فرصت چیست؟
هجری: با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران مدتی است چه از نظر داخلی و چه از نظر بینالمللی رو به ضعف نهاده، این فرصت زمانی خواهد بود که ضعف و درماندگی جمهوری اسلامی به نقطهای برسد که نهتنها ملت کرد، بلکه ملیتهای دیگر نیز در صورت عدم به نتیجه رسیدن مبارزه‌ی مدنی، جرأت روی آوردن به مبارزه‌ی مسلحانه را داشته باشند و حزب دمکرات تنها حزب مبارز در این کشور نباشد، به نظر من، فرصت مورد نظر با توجه به تحقق این شرایط فراهم خواهد شد. البته حزب دمکرات برای آن زمان باید برای همیشه آمادگی لازم را داشته باشد و ما آن آمادگی را داریم و اکنون نیز پیشمرگ می پذیریم و آموزرشگاه نظامی نیز داریم و پیشمرگ آموزش داده و پرورش میدهیم، بخش اعظم این پیشمرگها در اردوگاههای حزب وظیفهی حفاظت از حزب را به عهده دارند. ما همواره آماده هستیم تا در فرصت مناسب، بیشترین بهره را ببریم، چه به عنوان ملت کرد و چه برای وارد عرصه نمودن ملیتهای دیگر تا مبارزهای مشترک را علیه رژیم آغاز نماییم.
والا پرس: فرصتی که در مورد آن سخن گفتید، همانگونه که در عراق و سوریه و به طور کلی در منطقه، آمریکا دخالت نموده، آیا شما نیز انتظار دارید به همان شیوه، آمریکا در ایران نیز دخالت نموده و آنگاه شما مبارزه‌ی مسلحانه را آغاز نمایید؟
هجری: نه، مسأله تنها این نیست که منتظر دخالت آمریکا یا قدرت خارجی دیگری باشیم، بلکه قبل از هر چیز در ابتدا آماده شدن ملیتهای ایران و آزادیخواهان ایران برای آغاز و اجرای مبارزه‌ی سراسری میباشد، در ابتدا این موضوع اولویت اول ما میباشد، اما همانگونه که شما اشاره نمودید، ممکن است دخالت قدرتهای خارجی فضای مناسب و مورد نظر ما را مهیاتر نماید و ما هم بدون شک از آن بهترین بهره را خواهیم برد.
والا پرس: اینکه قدرتی مانند آمریکا دخالت نموده و وارد جنگ با ایران شود یا جمهوری اسلامی ایران را تحت فشار قرار دهد، شما از کدام گزینه حمایت می‌کنید؟
هجری: ما از تضعیف جمهوری اسلامی ایران حمایت می‌کنیم، به باور ما هر اندازه که جمهوری اسلامی ایران ضعیفتر و درماندهتر باشد، به سود آزادیخواهان ایران و به ویژه ملت کرد است.
در این رابطه تجربهای نیز وجود دارد و تا کنون حداقل برخی از کشورهایی که آمریکا در آنها دخالت نموده و حکومت آنها را ساقط نموده و سپس آن کشورها را برای مردم به جا گذاشته است، بر پایهی توانایی خود توانستهاند ادارهی حکومت خود را در دست داشته باشند.
والا پرس: اگر شرایط مورد نظر و فرصت مبارزه‌ی مسلحانه برای شما محقق گردد و تغییراتی روی دهد، آیا شما حاضرید فرماندهی یکی از جنگ ها را برعهده بگیرید یا در شهر کویه میمانید و از دور نظارهگر خواهید بود؟
هجری: در واقع تغییر و تحولات آینده را نمیتوان پیشبینی کرد، اما معتقدم مبارزه‌ی مسلحانه در خارج از کشور عملی نمیباشد، زیرا این مبارزه از راه دور امکانپذیر نیست، اما در صورت تحقق فرصت مناسب، ما مبارزه‌ی مسلحانه خواهیم داشت. ما به عنوان حزب دمکرات تجربهی مبارزه‌ی مسلحانه را داریم و در داخل کشور و کوهستانها نیز آن را انجام داده‌ایم و جنگ پارتیزانی داشتهایم، حتی نبردهای منظم نیز با رژیم داشتهایم.
والا پرس: آیا شما آماده هستید در جنگ حاضر باشید و برگردید؟
هجری: بله، همانگونه که عرض کردم، اگر شرایط مناسب باشد، حاضرم از همان روز اول برگردم.
والا پرس: از مردم کردستان ایران بسیار دور هستید، اما با وجود این دوری، برای شرکت و حضور در کنگره‌ی ملی با کمترین مشکل روبرو بودید. در مقایسه با احزاب کردستان عراق، به نظر شما دلیل یا دلایل سازگاریای که بین احزاب کرد کردستان ایران وجود داشت و توانستید با کمترین مشکل به اجماع نظر برسید، چیست؟
هجری: ما به عنوان کردهای کردستان ایران همچون بخش‌های دیگر کردستان، گذشتهای تلخ و سرشار از مشکلات و گرفتاری را تجربه نمودایم، از مبارزه‌ی مسلحانه علیه یکدیگر گرفته تا تخریب و حذف یکدیگر، انشعابات و ضدیت با یکدیگر را آزموده‌ایم. به نظر من، همهی ما درس گرفتن از تجارب گذشته، به این نتیجه رسیده‌ایم که دیگر زمان آن عملکردها و تفکرات به سر آمده است و اگر بخواهیم در آیندهی ایران و کردستان ایران نقش داشته باشیم و تأثیرگذار باشیم و به سود ملتمان عمل کنیم، باید از فرصتها بهترین بهره را ببریم، زیرا زمانِ آنگونه عملکردها، برخوردها و تفکرات به کلی سپری شده است.
از نظر ما مسأله‌ی جنگ و حل مشکلات از طریق توسل به اسلحه و دشمنی با یکدیگر، دست كم از دیدگاه ما به عنوان حزب دمکرات کردستان ایران تمام شده است، به همین دلیل ما براساس این سیاست و تحلیل، مدت‌هاست که مذاکره و گفتگو با دیگران بر اساس احترام متقابل را در پیش گرفته‌ایم، این گونه رفتار کرده‌ایم و توانسته‌ایم فضایی را فراهم کنیم که بتوانیم گرد هم آمده و به جای مناقشه و تعارض با یکدیگر، به تعامل و همکاری بپردازیم. در این رابطه حتی با رفقایی که چند سال قبل از حزب دمکرات جدا شدند، فصل جدیدی را آغاز نموده‌ایم. مدت یک سال است که در حال مذاکره با آنها هستیم، درباره‌ی موضوعات سیاسی ایران و کردستان، با یکدیگر مشورت می‌کنیم، با جریانات دیگر نیز چنین وضعیتی داریم. این مسأله منجر به ایجاد فضایی شده است که همان گونه که فرمودید، در کنگره‌ی ملی که انتخاباتی دمکراتیک در آن برگزار شد و نمایندگانی تعیین شدند، با یکدیگر همکاری می‌کنیم و هدف ما این نیست که هر یک در پی اهداف حزبی خویش باشیم، از نظر ما مهم این است که اگر این کنگره موفق باشد، می‌تواند اهداف والایی را پیگیری نموده و به سود و مصلحت ملت کرد باشد، به همین دلیل، بیشتر مسأله‌ی ملی را در نظر داریم، این امر نه تنها در رابطه با مسأله‌ی کنگره‌ی ملی، بلکه در سایر موارد نیز صدق نموده است، مثلا در رابطه با انتخابات ریاست جمهوری ایران، همگی ما یعنی احزاب کردستان ایران، بیانیه‌هایی همسو صادر نمودیم، همگی به این نتیجه رسیدیم که مشترکا و یکصدا از مردم بخواهیم رأی ندهند، در مسائل دیگر نیز با یکدیگر همکاری داریم.
والا پرس: اما نتوانستید بیانیه‌ی مشترکی صادر کنید؟
هجری: بیانیه‌ی مشترکی که همه را در بر گیرد، خیر، اما همگی یک موضوع را مطرح کردیم، هر جریانی بیانیه‌ی خود را داشت، اما هدف یکی بود و آن نیز تحریم انتخابات بود.
والا پرس: آیا حاضرید همین روزها، هر پنج جریان (سه حزب کومله و دو حزب دمکرات) بیانیه‌ی مشترکی در رابطه با کنگره‌ی ملی صادر کنید؟
هجری: هم اکنون در کنگره‌ی ملی گرد هم آمده‌ایم، انتخاباتی میان خود برگزار نمودیم.
والا پرس: منظور من، بیانیه‌ی مشترکی میان احزاب کردستان ایران است؟
هجری: این مسأله احتیاجی به بیانیه ندارد، ما در آنجا با هیأت‌ها گرد هم می‌آییم، همین هیأت برگزاری که تعیین شده، شامل ٢١ نفر است، هیأت ما نیز ٥ نفر است، تمامی مسائل را با آنها مطرح می‌کنیم، مسائل ما نیز مشترک است.
والا پرس: آیا کنگره‌ی ملی از نظر جنابعالی برای شما و احزاب کردستان ایران حضور جدیدی نبود، رسانه‌ها با شور و شوق زیادی حضور شما را پوشش دادند که در چند سال اخیر این گونه نبود، در نخستین نشست نیز شما یکی از کسانی بودید که حرف دل همه را بیان کردید، منظور این است که آیا احساس نمی‌کنید کنگره‌ی ملی فرصت جدیدی برای شما فراهم نموده است؟
هجری: تصور می‌کنم که نه فقط برای ما، بلکه برای سازمان‌ها و نیروهای سیاسی دیگر نیز فرصت جدیدی بود، این نیز به نظر من از آن روست که نزدیکی میان نیروهای سیاسی کرد از تمامی بخش‌ها در کنگره‌ی ملی در آینده با چه موانعی روبرو خواهد شد و تا چه حد موفق خواهد بود، این چشم‌اندازی است که نیروهای کرد و توانایی‌ها و پتانسیل آنان را بیشتر جلوه‌گر می‌سازد. برای ما نیز به عنوان نیروهای اپوزیسیون کردی ایران این فرصت فراهم آمد که خواستها، نظرات و دیدگاه‌هایمان را چه در رسانه‌ها و چه در نشست‌ها و گردهمایی‌های کنگره مطرح نماییم.
والا پرس: گفته می‌شود که در نخستین نشست کنگره‌ی ملی به بارزانی گفته‌اید که از کدام صلح و آشتی حرف می‌زنید؟ چه کسی صلح را از ما می‌پذیرد؟ ما حامل پیامی هستیم، چه کسی این پیام را خواهد شنید؟ این را نیز گفته‌اید که دو دبیرکل حزب شما یکی پس از دیگری در راه صلح و آشتی ترور شده‌اند، این پیام و این طرز بیان ناشی از چیست؟
هجری: با توجه به افتخارات و پیشینه‌ای که حزب دمکرات دارد، من به عنوان دبیرکل حزب دمکرات جای پای حزبم را در میان مردممان محکم می‌بینم، اگرچه مردم ما فرصتی برای ابراز وجود نمی‌یابند، با این حال تردید ندارم که جای پای حزب دمکرات در میان مردمش محکم است، مطالبات و خواست‌های ما امروزی و مدرن است، ما در سیاست‌هایمان از گذشته تا به حال آموخته‌ایم که واقعیت‌ها را در نظر بگیریم، به همین دلیل، نه فقط در چنین کنگره‌ای، بلکه در بسیاری از نشست‌ها و محافل در آمریکا و اروپا و در دیدار با شخصیت‌های بزرگی از قبیل برخی از اعضای پارلمان انگلستان، با همین قدرت و اعتماد به حزب و اتکای به نفس صحبت کرده‌ام، زیرا همانگونه که عرض کردم، دیدگاه‌هایمان امروزی است، گذشته‌ی پر افتخاری داریم، نقطه ضعفی نداریم که به خاطر آن احساس شرمساری کنیم، تردیدی نیست که در فرصت مناسبی که احتمالا چندان هم دور از دسترس نیست، کردهای ایران نیز یکبار دیگر توان و قدرت خویش را در منطقه نشان خواهند داد، به همین دلیل، صحبت‌های من در کنگره و در سایر جاها از موضع قدرت و توانمندی بود.
والا پرس: پاسخ بارزانی چه بود؟
هجری: بارزانی پاسخی نداشت، در واقع، هنگامی که من از مطالب مطرح شده در آنجا گله‌مند شدم، مدیریت جلسه از جانب بارزانی به عدنان مفتی واگذار شده بود، ایشان پاسخ حرف‌های من را داد، پاسخش این بود که با توجه به اعتراض من، پیشتر باید با سایر نیروها و جریانات، به ویژه با ما مشورت می‌شد، زیرا این کنگره به همین دلیل برگزار شده است که همگان نظرات و صحبت‌هایشان را در آنجا مطرح کنند. در رابطه با مبارزه‌ی مسلحانه نیز در بیانیه‌ی کنگره این بند اصلاح گردید که مبارزه در هر بخش از کردستان با در نظر گرفتن وضعیت حکومت آن منطقه به پیش خواهد رفت، ابتدا بحث از پیام آشتی برای تمامی ملت‌ها و دولت‌ها بود، اما پس از صحبت‌های من، گزاره‌ی اصلاحی " با در نظر گرفتن وضعیت حکومت‌ها" گنجانده شد.
والا پرس: گفتید که به حزبتان و تاریخ حزبتان افتخار می‌کنید، آیا احساس نمی‌کنید که ضعفی در حزب شما وجود دارد و آن این است که در چنین جلسات و کنگره‌هایی اینگونه از شما یاد می‌کنند: مصطفی هجری، دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران و خالد عزیزی، دبیرکل حزب دمکرات، آیا این برای شما یک نقطه ضعف نیست؟
هجری: من نیز این را یک نقطه ضعف می‌دانم، نه تنها برای ما به عنوان حزب دمکرات، بلکه برای تمامی نیروهای سیاسی کردستان ایران، مثلا برای احزاب کومله که آنها نیز زمانی نیروی چشمگیری در کردستان ایران بودند. برای همگی ما این یک نقطه ضعف است، لیکن همانگونه که عرض کردم، این دوران دیگر تمام شده و امیدوارم که دیگر هرگز تکرار نشود. برای رفع همین نقاط ضعف است که ما مذاکره با آقای خالد عزیزی و ایجاد فضایی جدید را در دستورکار قرار داده‌ایم. اکنون مرتبا با یکدیگر دیدار می‌کنیم و به سویی می‌رویم که شاید در آینده با یکدیگر متحد شویم.
والا پرس: شما با اطمینان می‌گویید که یک نیروی پر طرفدار هستید، این جمله را از بسیاری از نیروهای سیاسی کردستان ایران از قبیل بخش دیگر حزب دمکرات و بخش‌های مختلف کومله شنیده‌ام. فکر می‌کنید اگر فرصتی فراهم شود، آیا حزب دمکرات خواهد توانست از طریق صندوق‌های رأی پیشاپیش همگان قرار گیرد؟
هجری: بله. من اینگونه فکر می‌کنم و تردیدی در این ندارم. این تنها حدس و گمان نیست، بلکه با توجه به فعالیت‌هایمان در داخل کشور، شمار اعضایمان و روابطی که با شخصیت‌ها و مردم در داخل کردستان داریم به این نتیجه رسیده‌ایم، یعنی این صرفا یک شعار نیست. من باز هم تکرار می‌کنم، هر چند که ما به عنوان حزب دمکرات کردستان ایران مبارزه‌ی مسلحانه را ادامه نداده‌ایم، اما این مسأله از محبوبیت حزب دمکرات نکاسته است. علاوه بر این، درست نیست که همانند اوایل دوران روی کار آمدن جمهوری اسلامی بیاندیشیم، زیرا تغییراتی در داخل کشور، در میان مردم و افکار و دیدگاه‌های آنان حادث شده است، اما محبوبیت حزب دمکرات و گسترش حزب در میان مردم در مقایسه با آن زمان بیشتر شده است.
والا پرس: گفتید که "من اگر می‌گویم ما بزرگترین حزب هستیم، این شعار نیست"، اما دلیل و مدرکی نیز در این زمینه وجود ندارد؟
هجری: درست است. در آن زمان نیز بایستی باز هم صندوق رأی سخن بگوید.
والا پرس: اگر نظرات شما درست از آب در نیامد، حاضر به پذیرفتن پیروزی سایر جریانات هستید، منظور من بیشتر نتایج انتخابات به عنوان یک روند دمکراتیک است؟
هجری: به نوبه‌ی خود معتقدم، مسبب آنچه که تاکنون بر سر ملت کرد آمده و فلاکت و عقب‌افتادگی فعلی ما، خودمان بوده‌ایم که نتوانسته‌ام با یکدیگر مدارا کنیم و دمکرات نبوده‌ایم، فقط در حرف دمکرات بوده‌ایم، به همین دلیل، تصور می‌کنم چه به عنوان ملت کرد به طور کلی و چه به عنوان حزب دمکرات کردستان ایران، اگر بخواهیم که ملتمان پیشرفت کند و حزب واقعا به عنوان وسیله‌ای در خدمت مردم باشد، بایستی تمامی قواعد دمکراتیک را بپذیرد، یکی از قواعد دمکراسی این است که اگر در انتخابات شکست خوردید، باید شکست را بپذیرید، من نه تنها در جامعهی آینده، بلکه در حزب خودمان نیز اگر در یک انتخابات دمکراتیک شکست بخورم، با احترام کامل جایگاه خود را به فرد دیگری واگذار خواهم کرد، همانگونه که در گذشته این کار را کرده‌ام. من زمانی دبیرکل حزب دمکرات بودم. در یک کنگره‌ی دمکراتیک که به آن اعتماد داشتم، شکست خوردم و ماموستا عبدالله حسن‌زاده برنده شد. من با احترام کامل، منصب و جایگاه خود را واگذار کردم و در این مدت تمام تلاش خود را به کار بردم تا در خدمت حزبم باشم، این باور من است.
والا پرس: آیا این بدان معناست که شما به عنوان رهبر یکی از احزاب کردستان ایران، در پی این نیستید که باز هم به جنگ برادرکشی که پیشتر سابقه‌ای تلخ و ناگوار از آن داشتید، روی بیاورید؟
هجری: من بر این باورم که ملت کرد هرگاه برای حل مشکلات خود دست به اسلحه برده، اشتباه کرده و دشمن از این فرصت استفاده کرده است. به همین دلیل، معتقدم که این امر نباید تکرار شود، به باور من کنگره‌ی ملی که امیدوارم همانگونه باشد که من انتظار دارم، نه به شکلی فرمالیته، یکی از کارهایش این باشد که بر رفتار احزاب سیاسی کرد نظارت کند و اگر یک روز حزب یا گروهی بخواهد از طریق توسل به نیروی نظامی حرف خود را تحمیل کند، مانع آن شود، حزب من نیز بایستی یکی از پشتیبانان این سیاست باشد.
والا پرس: گفتید "کنگره آنگونه که من می‌خواهم". شما می‌خواهید کنگره چگونه باشد و چکار کند؟
هجری: من می‌خواهم کنگره‌ی ملی فقط در حد شعار نباشد. ما به عنوان حزب دمکرات می‌کوشیم که این کنگره تبدیل به مرکزی نیرومند برای گفتگو و ارائه‌ی نقشه‌ی راه برای تمامی مشکلات و معضلات ملت کرد شود، به ویژه در بخش‌هایی از کردستان که فاقد حکومت، مرجع و دادگاهی برای ارجاع مشکلات خود به آنجا هستند، کنگره‌ی ملی باید همان مرجع باشد، اگر در آینده گروهی بخواهد با توسل به اسلحه خود را بر مردم یا بر جریانات دیگر تحمیل کند، اگر حزبی بخواهد از راه و آرمان‌های ملی منحرف شود، کنگره‌ی ملی بتواند درباره‌ی این مسأله صحبت کند و تصمیم بگیرد و این مسائل را حل و فصل کند، به همین دلیل، من آرزوهای بزرگی برای کنگره‌ی ملی در سر دارم و امیدوارم این کنگره‌ی ملی در همین چهارچوب باشد.
والا پرس: بدون شک، صلح و آشتی محور اصلی کنگره‌ی ملی است. آیا مذاکره و گفتگو با جمهوری اسلامی ایران و دست کشیدن از مبارزه‌ی مسلحانه، سودی خواهد داشت؟
هجری: ما بر این باوریم که هرگاه جمهوری اسلامی ایران یا هر حکومت دیگری به طور جدی مایل به گفتگو درباره‌ی آزادی، دمکراسی و حقوق ملت کرد باشد، ما بایستی گفتگو کنیم و صلح کنیم، در گذشته نیز این چنین کرده‌ایم. بر سر همین مسأله‌ی صلح و مذاکره دو دبیرکل خود را از دست داده‌ایم. از بدو روی کار آمدن جمهوری اسلامی نیز همراه با سایر نیروهای مبارز در کردستان، هیأت نمایندگی خلق کرد را تشکیل دادیم، با جمهوری اسلامی مذاکره نمودیم، تمامی این راه‌ها را در مقابل جمهوری اسلامی آزموده‌ایم، اما متأسفانه به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم، لیکن اگر در آینده جمهوری اسلامی دستخوش چنان تغییراتی گردد که بخواهد با ملت کرد برای حل مسائل آن گفتگو کند، ما حاضر خواهیم بود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر